ΕΝ ΑΜΦΙΑΛΩ ΙΘΑΚΗ ΤΟ 2016
Διεκπεραίωση ή Όραμα;
Ο Τηλέμαχος για τα δώρα που προτίθεται να του προσφέρει ο Μενέλαος κατά την αναχώρησή του από την Σπάρτη
Οδύσσεια, ραψ. Δ, στ.600-608
«Δώρον δ’ όττι κε μοι δώης, κειμήλιον έστω,
Ίππους δ’ εις Ιθάκην ουκ άξομαι, αλλά σοι αυτώ
Εωθάδε λείψω άγαλμα, συ γαρ πεδίοιο ανάσσεις
Ευρέος, ω ένι μεν λωτός πολύς, εν δε κύπερον
Πυροί τε ζειαί τε ιδ’ ευρυφυές κρι λευκόν.
Εν δ’ Ιθάκη ουτ’αρ δρόμοι ευρέες ούτε τι λειμών,
Αιγίβοτος, και μάλλον επήρατος ιπποβότοιο.
Ου γαρ τις νήσων ιππήλατος ουδ’ευλείμων,
Αι θ’αλί κεκλίαται. Ιθάκη δε τε και περί πασέων»
«Όποιο κι αν είναι το δώρο σου, ας είναι για το σπίτι,
μα άλογα δεν κουβαλώ στην Ιθάκη, να έχεις
να τα χαίρεσαι, γιατί έχεις διάπλατο εδώ κάμπο,
όπου φυτρώνει η κύπερη, φυτρώνει το τριφύλλι,
βίκος και πολυβλάστητο κριθάρι και σιτάρι.
Στην Ιθάκη δεν έχουμε δρόμους φαρδιούς, λιβάδια,
Μόνο γιδότοπους, κι όμως τέτοια ομορφιά δεν έχουν
αλογότοποι. Τα νησιά της θάλασσας δεν έχουν
Λιβαδότοπους κι άλογα, πιο πολύ η Ιθάκη»
Η Ιθάκη θα μπορούσε να αποτελέσει προσκύνημα παγκόσμιας εμβέλειας. Προσκύνημα πνευματικό. Είναι, αδιαμφισβήτητα, πνευματικές οι ατραποί στις οποίες οδηγούν μέσα από τους συγκλονιστικούς συμβολισμούς τους τα Ομηρικά Έπη. Το ταξίδι του Οδυσσέα, που δεν τελείωσε ποτέ, δεν είναι παρά μια αγωνιώδης κατάβαση στον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου ο οποίος κατατρύχεται από την βασική και ενδόμυχη αγωνία να φτάσει στην πηγή από όπου ξεκινά την ροή της η ύπαρξή του. Μάταια! Το ταξίδι προς την κραναήν (πετρόχαρη) Ιθάκη παραμένει πάντα ένα πένθος άλαστον(καημός αξέχατος) για τον άνθρωπο.
Έχουν τρέξει τόνοι μελάνης πάνω σε τόνους γραφικής ύλης για την ανάλυση και τον σχολιασμό των Ομηρικών Επών. Από αυτά εμπνεύστηκαν οι αρχαίοι τραγικοί, οι φιλόσοφοι και συνεχίζουν να εμπνέονται οι πνευματικοί άνθρωποι στην αγωνιώδη προσπάθειά τους να ερμηνεύσουν, να προσεγγίσουν αυτό το ον που λέγεται «άνθρωπος». Στα νάματα των Ομηρικών Επών βαπτίστηκαν και πήραν όνομα όλα τα αρχαία ελληνικά επιτεύγματα. Σε αυτά υπάρχουν τα πρώτα σπέρματα της κοινωνικής δημοκρατικής οργάνωσης, η πίστη στην τιμή και την αξιοπρέπεια, η ιερότητα της φιλοξενίας και αμέτρητες άλλες αρετές. Σε αυτά φύονται οι ρίζες σύγχρονων επιστημών όπως είναι η κοινωνιολογία, η ανθρωπολογία και κυρίως η ψυχολογία.
Γίνεται, λοιπόν, εύκολα αντιληπτό πως αν διαθέτεις την ενσυναίσθηση του πολίτη της Ιθάκης αισθάνεσαι το βάρος αυτής της συγκλονιστικής κληρονομιάς. Ταυτόχρονα, αντιλαμβάνεσαι πόσο δύσκολο και απαιτητικό είναι να διαχειριστείς μια τέτοιου βεληνεκούς κληρονομιά. Καθίσταται σαφές πως για να κατορθώσεις να την προάγεις και να την αναδείξεις χρειάζεται ό,τι γίνεται πάνω σε αυτό το νησί να έχει μακρόπνοο σχεδιασμό και όραμα. Η Ιθάκη σήμερα έχει ανάγκη όραμα και όχι μια κοντόφθαλμη διεκπαιρεωτική πολιτική, η ποιότητά της δεν έχει καμία σημασία αν απλά είναι τέτοια.
Όμως, τι εννοούμε λέγοντας «όραμα»; Το «όραμα» αν δεν στηρίζεται σε ρεαλιστικούς και πραγματοποιήσιμους στόχους δεν είναι παρά ένα κενό γράμμα και μπορεί να αποβεί προβληματικό αφού γνωρίζουμε καλά πως όποιος θέλει απλά να προπαγανδίσει τις θέσεις του και να «παίξει» με τη νοημοσύνη του κόσμου μιλά για «όραμα».
Ποιος πρέπει, λοιπόν, να είναι ο κυρίαρχος προσανατολισμός αυτού του οράματος. Απλά και χωρίς περιστροφές πρέπει να είναι η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των πολιτών του νησιού και η οικονομική ανάπτυξη του τόπου με πλήρη σεβασμό στον οικολογικό του παράδεισο.
Σε έναν τόπο που πληθυσμιακά φθίνει χρόνο με τον χρόνο αποτελεί αδήριτη ανάγκη η οργάνωση και η μελέτη ενός αναπτυξιακού σχεδίου που θα προσκομίσει μακροπρόθεσμα οφέλη όπως την παραμονή των νέων και την επιστροφή όσων θα επιθυμούσαν να ζήσουν στον τόπο αλλά δεν τους το επιτρέπουν οι οικονομικές συγκυρίες.
Είναι η κληρονομιά της Ιθάκης τέτοια που επιτρέπει την πραγματοποίηση ενός τέτοιου οράματος. Ο τόπος οφείλει να εξοπλιστεί με τα πλεονεκτήματα που προσφέρει αυτή η ανεκμετάλλευτη έως τώρα κληρονομιά. Πολλές δραστηριότητες μπορούν να λάβουν χώρα μέσα σε αυτό το πλαίσιο. Πρώτα από όλα θα πρέπει να αναπτυχθεί ο τουριστικός τομέας και να μεγαλώσει η τουριστική περίοδος αφού ο συγκεκριμένος τομέας είναι η βασική πηγή πλούτου για το νησί. Πρέπει άμεσα να δημιουργηθεί, συσταθεί, αναζητηθεί οργανισμός που θα αναδείξει τα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους με πρωτοβουλίες όπως ξενάγηση – υπάρχουν θιακόπουλα που μπορούν να το κάνουν με επαγγελματισμό. Να διεκδικηθεί η δημιουργία σχολής ομηρικών σπουδών στην Ιθάκη στο πλαίσιο του Ιονίου Πανεπιστημίου, όπως επίσης και έδρα νεοελληνικών σπουδών προς τιμήν και με το όνομα του Παναγή Λεκατσά. Να προταθεί η τέλεση ανοιχτού διαρκούς συνεδρίου ειρήνης στο νησί. Να διεκδικηθούν εναλλακτικές μορφές τουρισμού, όπως ποδηλατικός αγώνας, αγώνες κολύμβησης με παράλληλες δραστηριότητες.
Η Ιθάκη δεν μειονεκτεί στην δυνατότητα της ανάπτυξης της αγροτικής της παραγωγής. Μέριμνα για την παραγωγή και την τυποποίηση ελαιόλαδου και κρασιού. Οργάνωση μικρών συνεταιριστικών μονάδων για την παραγωγή τοπικών προϊόντων.
Το φεστιβάλ μουσικής στο Κιόνι να διευρύνει τους ορίζοντές του και να διεκδικηθεί η οργάνωση φεστιβάλ θεάτρου για τους χειμερινούς μήνες. Να δημιουργηθούν πόλοι ενδιαφέροντος που θα αφορούν την Τέχνη όπως η διαμόρφωση ενός παλαιού ελαιοτριβείου και ενός ανεμόμυλου όπου θα γίνονται εκθέσεις, παρουσιάσεις κ.ο.κ
Απαραίτητη προϋπόθεση της ανάπτυξης είναι η δημιουργία αγροτικών δρόμων. Η μελέτη θαλάσσιας συγκοινωνίας ανάμεσα στα παραθαλάσσια χωριά και παραλίες το καλοκαίρι.
Επιπλέον, πρέπει να οργανωθεί η ομογένεια η οποία είναι έτοιμη να προσφέρει τα μάλα σε μια τέτοια προσπάθεια.
Με σοβαρή οργάνωση και αυταπάρνηση θα μπορούσαν να επιτευχθούν πολύ περισσότερα από αυτά. Το οικονομικό πρόβλημα και το τέρας της γραφειοκρατίας μπορεί να είναι σοβαρά εμπόδια αλλά όταν έχεις όραμα, αγωνίζεσαι και ξέρεις να διεκδικείς κατορθώνεις περισσότερα από εκείνα που νομίζεις ό,τι μπορείς.
Δ. Γ. ΡΑΥΤΟΠΟΥΛΟΣ
