Ο ΙΟΥΛΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΓΙΟΡΤΕΣ ΤΟΥ

ΙΟΥΛΙΟΣ. Ο έβδομος μήνας του έτους. Το όνομα αυτό του έχει δοθεί προς τιμήν του ρωμαίου αυτοκράτορα Γάιου Ιούλιου Καίσαρα, ο οποίος διαμόρφωσε το ημερολόγιο, που ίσχυσε και στην Ελλάδα μέχρι το 1924, οπότε αντικαταστάθηκε από το γρηγοριανό (νέο ημερολόγιο).
Για το λαό όμως ισχύουν άλλοι κανόνες, οι κανόνες της ζωής και της επιβίωσης, γι’ αυτό για κάθε μήνα έχει δώσει άλλα, δικά του ονόματα. Τον Ιούλιο τον ονόμασε αλωνάρη, γιατί το μήνα αυτόν αλωνίζουν το σιτάρι και το κριθάρι, γυαλιστή, γιατί ωριμάζουν τα σταφύλια και γυαλίζουν οι ρώγες τους.
Το ενδιαφέρον των αγροτών επικεντρώνεται στο αλώνισμα που θα δώσει το σιτάρι και το κριθάρι, γιατί αν δεν προφτάσει ο γεωργός να αλωνίσει τον καρπό θα πει το “ψωμί ψωμάκι”, θα πεινάσει κι αυτός και τα ζώα του. Το αλώνισμα είναι δουλειά σκληρή, θέλει γρηγοράδα και αντοχή κάτω από τον καυτερό ήλιο. Σε άλλα μέρη γίνεται με άλογα και σε άλλα με βόδια που γυρίζουν γύρω από το αλώνι. Η παροιμία λέει:
Θερίστε, αλωνίστε,
δεμάτι κουβαλήστε,
κι εγώ το κουλικάκι (κουλουράκι) μου
θέλω να μου δώσετε.
Οι γιορτές του Ιουλίου αρχίζουν την 1η ημέρα, που γιορτάζουν οι Αγιοι Ανάργυροι Κοσμάς και Δαμιανός. Ιδιαίτερα αγαπητοί στο λαό αυτοί, που ήταν γιατροί στο επάγγελμα και γιάτρευαν δωρεάν τους αρρώστους, γι’ αυτό και ονομάστηκαν Ανάργυροι. Πολλά είναι τα θαύματα που αποδίδονται στους αγίους. Λέει το τροπάριό τους:
Άγιοι Ανάργυροι και θαυματουργοί,
επισκέψασθε τας ασθενείας ημών.
Δωρεάν ελάβετε, δωρεάν δότε ημίν.
Στις 17 είναι η γιορτή της Αγίας Μαρίνας. Ο λαός, παρετυμολογώντας το όνομά της, πιστεύει οτι η αγία Μαρίνα μαραίνει τις αρρώστιες, τα ερπετά και τα ζωύφια, αλλά και τους κακούς ανθρώπους:
Άγια Μαρίνα μάρανε μάνα και θυγατέρα.
Με τη γιορτή της αρχίζει και το ωρίμασμα των καρπών της εποχής, κυρίως των σύκων και των σταφυλιών:
Της αγιά Μαρίνας σύκο και του άη Λιός σταφύλι
και τ’ άγιο Παντελεήμονος ξεκούτρουλο κοφίνι.
Στις 20 γιορτάζει ο προφήτης Ηλίας, ο άγιος των βουνών. Σε πολλές βουνοκορφές υπάρχει κι ένα εκκλησάκι αφιερωμένο στον Άη Λια. Είναι ο άγιος που ρυθμίζει τη βροχή, τη βροντή, τον κεραυνό. Σε κάθε βροντή λέει ο λαός: Είναι ο άγιος που κυνηγάει πάνω στο άρμα του το διάβολο. Ο άη Λιας είναι για το σύγχρονο Έλληνα χριστιανό ότι και ο Δίας και ο Ήλιος Απόλλωνας για τους αρχαίους Έλληνες.
Η παράδοση λέει πως ο άη Λιας ήταν ναυτικός το επάγγελμα. Κι επειδή έπαθε πολλά στις θάλασσες και πολλές φορές κινδύνευσε να πνιγεί, βαρέθηκε κι αποφάσισε να πάει να μείνει σε μέρος που δεν ξέρουν τι είναι θάλασσα και πλοία. Πήρε λοιπόν ένα κουπί κι άρχισε ν’ ανεβαίνει στο βουνό, ρωτώντας τι είναι αυτό που κρατάει. Όταν του απαντούσαν οτι είναι κουπί, έφευγε κι ανέβαινε πιο πάνω. Ώσπου έφτασε πολύ ψηλά σ’ ένα μέρος, που οι κάτοικοί του δεν ήξεραν τι είναι το κουπί που κρατούσε ο Άγιος. Τότε αυτός βεβαιώθηκε οτι ήταν το κατάλληλο μέρος για να μείνει. Κι έτσι έγινε ο άγιος των βουνών.
Στις 26 γιορτάζει η Αγία Παρασκευή, που γιατρεύει τις αρρώστιες των ματιών. Η παροιμία λέει:
Που αράζουν οι στραβοί,
στην Αγιά Παρασκευή.
Στις 27 είναι η γιορτή του Αγίου Παντελεήμονα. Γιατρός και αυτός στο επάγγελμα, θεράπευε δωρεάν όλους τους αρρώστους και τους ανήμπορους, γι’ αυτό και μέχρι τώρα θεωρείται ο Άγιος που προστατεύει και γιατρεύει όλους τους πάσχοντες. Ιδιαίτερα αγαπητός στο λαό ο Άγιος Παντελεήμων και σ’ αυτόν βρίσκουν καταφύγιο για κάθε αρρώστια οι άνθρωποι, και πιο πολύ οι ανάπηροι:
Κουτσοί, στραβοί στον Άγιο Παντελεήμονα
λέει μια παροιμία.

ΑΝΤΡΕΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΤΟΣ
Φωτογραφία κειμένου, «Χαρακτικά για τους Μήνες» του Σπύρου Βασιλείου