ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ ΠΝΟΗ ΣΤΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ ΤΟΥ ΚΑΒΑΦΗ

Η ποίηση συναντά την τέχνη και οι πολυκαιρισμένες χειρόγραφες σελίδες με στίχους του Κ.Π. Καβάφη γίνονται η πρώτη ύλη για το νέο εικαστικό πείραμα της γλύπτριας Αλεξάνδρας Αθανασιάδη στην έκθεση «Έργα πέρα από τις γραφές του Καβάφη», που εγκαινιάζει την καινούργια πτέρυγα «Ιωάννης Μακρυγιάννης» στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη.

Ένα ενδιαφέρον, πολυσύνθετο εικαστικό σύμπαν -αποτέλεσμα έρευνας και εργασίας των τελευταίων τεσσάρων ετών- αποκαλύπτεται ήδη από τους όμορφους κήπους της Γενναδείου: «Safety is illusion, η φράση είναι χαραγμένη πάνω σε σκουριασμένα μέταλλα στο σχήμα ανοιχτού βιβλίου «γιατί τη γνώση δεν την αποκτάς αυτόματα», μας λέει η Αλεξάνδρα Αθανασιάδη, καθώς από μας οδηγεί από τον εξωτερικό χώρο στην νέα αίθουσα των 200 τ.μ. Εδώ, κομβικό στοιχείο αποτελούν τα βιβλία της που είτε κρέμονται από τους τοίχους, είτε είναι αραδιασμένα και μπορεί ο επισκέπτης να τα αγγίξει…

Η Αλεξάνδρα Αθανασιάδη στην έκθεση «Έργα πέρα από τις γραφές του Καβάφη» στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη.
Καβαφικά ποιήματα πάνω σε σελίδες με γήινα χρώματα («Τείχη», «Οι ψυχές των γερόντων», «Η Συνοδεία του Διονύσου», «Τα άλογα του Αχιλλέως», «Επιθυμίες» κ.ά.). Σε ένα μεγάλο ξύλινο τραπέζι βρίσκουν τη θέση τους επεξεργασμένες σελίδες από το «Τετράδιο Σεγκόπουλου», δηλαδή τα χειρόγραφα ποιήματα που ο Κ.Π. Καβάφης δώρισε στον κληρονόμο του Αλέξανδρο Σεγκόπουλο και το οποίο κυκλοφόρησε το 1968 χάρη στον Γ. Π. Σαββίδη σε φωτομηχανική πανομοιότυπη έκδοση από τον «Ερμή».

«Ο γραφικός χαρακτήρας του Καβάφη, αλλά και το ίχνος που αφήνει η γραφή στην πίσω πλευρά κάθε σελίδας με ενδιαφέρουν πολύ», λέει η καλλιτέχνις. «Γι’ αυτό και επέλεξα 18 αντίτυπα από τη συγκεκριμένη έκδοση, παλαίωσα της σελίδες της με τσάι και καφέ, με μολύβι ή ακόμα και σκίζοντας τις άκρες κι άρχισα να δημιουργώ τα δικά μου βιβλία, άλλοτε πιο κλειστά, άλλοτε περισσότερο ανοιχτά ώστε τα αποσπάσματά τους να μη διαβάζονται πάντα εύκολα, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τον εαυτό μας: αποκαλύπτουμε ένα μέρος του κι ένα άλλο το κρατάμε κρυφό».

Ενα ανάγλυφο αντρικό μπούστο χτισμένο από μεγεθυσμένα και ταλαιπωρημένα θραύσματα χειρογράφων «που προστατεύουν το “έσω” και ανοίγονται προς τα έξω», τρία καράβια από παλαιωμένα ξύλα που παραπέμπουν στο ταξίδι του αγαπημένου ποιήματος «Ιθάκη». Πήλινα βήματα που δημιουργούν ένα μονοπάτι προς αυτό το ταξίδι…Ξύλινες «Πόρτες» με αναφορά στο ομότιτλο ποίημα του Αλεξανδρινού «σαν να αποτελούν διέξοδο από τον εγκλωβισμό που νιώθουμε τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα». Και «καταρράκτες» από μπερδεμένα γκράφιτι που δεν μπορείς να τα διαβάσεις ρέουν πάνω στους τοίχους.

«Εμπνευσμένη από τον Καβάφη, η έκθεση της Αλεξάνδρας Αθανασιάδη εξερευνά τα όρια της αποκάλυψης του εσωτερικού μας κόσμου», τονίζει η διευθύντρια της Γενναδείου Βιβλιοθήκης δρ Μαρία Γεωργοπούλου. «Τα βιβλία κατέχουν περίοπτη θέση, μια και υπαινίσσονται εύγλωττα διαφορετικές καταστάσεις του εαυτού σε ανοιχτή και κλειστή μορφή. Αφετηρία της έκθεσης δεν είναι μόνο τα ποιήματα και τα νοήματα του Καβάφη, αλλά και το ίδιο το ίχνος της γραφής του. Το αυτόγραφο του ποιητή γίνεται απτό, το βιβλίο γίνεται γλυπτό, ενώ τα ποιήματα του Καβάφη αποτελούν το έναυσμα για ένα εικαστικό ταξίδι που μας αποκαλύπτει σκέψεις και μηνύματα διά μέσου της τέχνης της Αλεξάνδρας Αθανασιάδη».

Η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα στεγάζει μια πλούσια συλλογή 130.000 βιβλίων και σπάνιων βιβλιοδεσιών, αρχείων, χειρογράφων και έργων τέχνης που αναδεικνύουν την πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας και του Ελληνισμού από την αρχαιότητα ώς τη σύγχρονη εποχή.

Ανοιξε τις πύλες της το 1926 για να στεγάσει τη σημαντική δωρεά 26.000 τόμων του διπλωμάτη και βιβλιόφιλου Ιωάννη Γεννάδιου. Πλέον αποτελεί πόλο έλξης των ερευνητών, ενώ το τελευταίο διάστημα κάνει βήματα εσωστρέφειας. Ενα από αυτά ήταν η έκθεση «A thousand doors» με έργα σημαντικών Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, σε συνεργασία με τον Οργανισμό Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ. Η επέκταση της Γενναδείου και η νέα πτέρυγα «Ιωάννης Μακρυγιάννης» φαίνεται πως θα ενισχύσουν ακόμα πιο πολύ και πιο συστηματικά αυτό το «άνοιγμα» προς το κοινό και τις τέχνες.

Info: Επιμέλεια έκθεσης: Ιωσήφ Τουπάι. Διάρκεια: 19 Μαρτίου έως 12 Μαΐου. Ημέρες και ώρες λειτουργίας: Τρίτη, Τετάρτη, Παρασκευή: 11.00-17.00. Πέμπτη 14.00-20.00. Σάββατο 11.00-16.00. Είσοδος ελεύθερη. Σουηδίας 61, τηλ. 210 7210536, www.gennadius.gr

Συντάκτης: Παρή Σπίνου
https://www.efsyn.gr