ΤΑ ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΙΘΑΚΗ
Η ΙΘΑΚΗ, στο πέρασμα των αιώνων, διατήρησε αναλλοίωτη την παράδοση και την πολιτιστική της κληρονομιά, πολύτιμο δείγμα σεβασμού στις αξίες παλαιότερων γενεών και την ιστορία της. Αναπόσπαστο τμήμα αυτής της παράδοσης αποτελούν μέχρι σήμερα τα γλέντια του νησιού και οι μουσικές τους.
Η σύγχρονη έκφραση αυτής της συνέχειας είναι τα πανηγύρια της Ιθάκης, τα οποία οργανώνονται από τους τοπικούς πολιτιστικούς συλλόγους στην πλατεία κάθε χωριού, προς τιμήν των πολιούχων Αγίων του νησιού. Ειδικά τα καλοκαίρια, τα τοπικά πανηγύρια αποτελούν τόπο συνάντησης, όχι μόνο των ντόπιων, αλλά και των ξενιτεμένων, οι οποίοι αισθάνονται ότι ανταμώνουν και πάλι στα γνώριμα αγαπημένα μέρη, σε στιγμές γιορτής αλλά και συγκίνησης. Και οι επισκέπτες μας όμως, Έλληνες και ξένοι, ενθουσιάζονται τόσο πολύ με αυτόν τον τρόπο διασκέδασης, που δύσκολα μπορεί να τους ξεχωρίσει κανείς μέσα στο γλέντι.
Οι ευρωπαϊκοί χοροί, βαλς, ταγκό, φοξ, καντρίλιες, οι οποίοι στο νησί αποτελούν παράδοση, παίζονται παράλληλα με τα δικά μας νησιώτικα, δημοτικά και ρεμπέτικα τραγούδια δημιουργώντας μοναδική ατμόσφαιρα, μέσα στην ξεγνοιασιά του καλοκαιριού. Γι’αυτό κι όλοι δίνουν την ευχή μα και την υπόσχεση να ξανανταμώνουν και τ’ άλλο καλοκαίρι σε κάποιο πανηγύρι στην ΙΘΑΚΗ, που προσφέρει απλόχερα την χαρά του κεφιού και της φιλοξενίας, πανάκριβα, τελικά, δώρα ζωής…
17 ΙΟΥΛΙΟΥ (ΑΓ. ΜΑΡΙΝΑ) – ΕΞΩΓΗ
Αναμφίβολα, στο πιο γραφικό χωριό της ΙΘΑΚΗΣ, την Εξωγή, με την πανοραμική θέα, του οποίου τα σπίτια μοιάζουν να κρέμονται στην πλαγιά του καταπράσινου βουνού, πραγματοποιείται το πανηγύρι της Αγίας Μαρίνας στην μικρή, γραφικότατη πλατεία του χωριού, δίπλα στην εκκλησία της. Ανηφορίζοντας τον φιδίσιο δρόμο προς το βουνό, κοιτάζοντας πίσω, νύχτα καθώς είναι, τα πολύχρωμα φώτα, που είναι διάσπαρτα κάτω στην κοιλάδα, χαρίζουν εικόνες απερίγραπτης ομορφιάς. Όσο για το γλέντι, μαζικό, συντροφικό κι απλόχερο σταματάει το χρόνο, συχνά μέχρι τον ήλιο…
20 ΙΟΥΛΙΟΥ (ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ) – ΚΙΟΝΙ
Το γνωστότερο χωριό της ΙΘΑΚΗΣ, το Κιόνι, γιορτάζει τον Προφήτη του στις 20 Ιουλίου. Εκείνη την ημέρα οι κάτοικοι του Κιονιού πάνε στο εκκλησάκι του Άη Λια, που είναι χτισμένο, όχι σε κορφοβούνι, όπως συνήθως συμβαίνει με τον εν λόγω Άγιο, αλλά πάνω στα βράχια, πλάι στη θάλασσα. Η διαδρομή, ευχάριστη και γραφική, γίνεται με καΐκια και όσοι βρεθούν εκεί παρακολουθούν την Θεία Λειτουργία και γιορτάζουνε. Το ίδιο βράδυ, ένα μεγάλο πανηγύρι διοργανώνεται κάτω στην παραλία, κυριολεκτικά μέσα στα βότσαλα, όπου οι ταβέρνες και τα στέκια του χωριού, με νόστιμο φαγητό και ντόπιο κρασί, έχουν την τιμητική τους. Η τοπική ορχήστρα πλάι στη θάλασσα παίζει τις μελωδίες της, χαρίζοντας σε όλους στιγμές μοναδικές κι αξέχαστες. Το πλήθος, ντόπιων και ξένων, μεγάλο κι η διασκέδαση κρατάει πάντα μέχρι το πρωί.
ΓΙΟΡΤΗ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΥ – ΠΕΡΑΧΩΡΙ
Η «Γιορτή του Κρασιού» διοργανώνεται στο γραφικό Περαχώρι, πάνω στην πλαγιά του βουνού, με το Βαθύ να τρεμοσβήνει τα φώτα του στο βάθος. Το φημισμένο περαχωρίτικο κρασί ρέει άφθονο και ο χορός διαρκεί όλη τη νύχτα. Το πανηγύρι πραγματοποιείται το τελευταίο Σάββατο του Ιουλίου, στο προαύλιο του παλιού Δημοτικού Σχολείου κι έχει πάντα μεγάλη επιτυχία και πολύ κόσμο. Η συμμετοχή σ’ αυτή τη γιορτή προϋποθέτει συμβολικό εισιτήριο, καθώς οποιαδήποτε ποσότητα κρασιού προσφέρεται στους επισκέπτες δωρεάν.
5 ΚΑΙ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ (ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ) – ΣΤΑΥΡΟΣ
Είναι το μεγαλύτερο σε διάρκεια πανηγύρι του καλοκαιριού, από τα πιο αγαπημένα ντόπιων και ξένων επισκεπτών και διαρκεί δύο ολόκληρες ημέρες. Στην μεγάλη πλατεία του Σταυρού, στο κέντρο του χωριού, συγκεντρώνεται και τις δύο αυτές ημέρες πλήθος κόσμου σ’ ένα ατελείωτο γλέντι, το οποίο αφήνει σε όλους ανεξίτητλες αναμνήσεις, με την ορχήστρα να παίζει ακούραστα μέχρι τα ξημερώματα. Αποτελεί το ορόσημο του καλοκαιριού στην ΙΘΑΚΗ, κι έχει ιστορία ενός περίπου αιώνα.
10 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ – ΦΡΙΚΕΣ
Εδώ, στο γραφικό λιμανάκι των Φρικών, με την ήρεμη θάλασσα, τα παραδοσιακά μαγαζάκια και τις ταβέρνες, γίνεται η έναρξη των πανηγυριών του καλοκαιριού. Οι επισκέπτες αυτή την εποχή είναι κυρίως ξένοι, αφού η μαρίνα του λιμανιού κατακλύζεται κυριολεκτικά από σκάφη αναψυχής, προερχόμενα από χίλιες δυο μεριές του κόσμου. Ωστόσο, η παραδοσιακή μουσική, που σε ταξιδεύει σ’ άλλες εποχές, ο χορός, το φαγητό και το ντόπιο κρασί, καταλύει όποια σύνορα και ενώνει τους πάντες σε μια μοναδική διασκέδαση, που συνήθως κρατάει μέχρι το πρωί.
14 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ (ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ) – ΑΝΩΓΗ
Είναι ένα από τα πιο ιδιαίτερα πανηγύρια, λόγω του γραφικού χωριού, αλλά και του χώρου, στον οποίο διοργανώνεται, την αυλή του καμπαναριού της Βυζαντινής εκκλησιάς της Ανωγής. Οι φιλόξενοι, πραγματικά ξεχωριστοί, Ανωισάνοι αναλαμβάνουν εξολοκλήρου την οργάνωση και την προετοιμασία της βραδιάς, ψήνουν και προσφέρουν ντόπιο ανωισάνικο κρασί και πάντοτε ευχαριστούν με όλες τους τις δυνάμεις τους επισκέπτες του χωριού. Το γλέντι διαρκεί μέχρι την ανατολή.
15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ (ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ) – ΠΛΑΤΡΕΙΘΙΑΣ
Επίσημα, το πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου αποτελεί το τελευταίο πανηγύρι του καλοκαιριού. Θεωρείται από τα σημαντικότερα του νησιού, καθώς η ημέρα αυτή γιορτάζεται με μεγαλοπρέπεια σε κάθε γωνιά της πατρίδας μας, αλλά και επειδή η βδομάδα του Δεκαπενταύγουστου αποτελεί την κορύφωση των καλοκαιρινών διακοπών. Έτσι, η αίσθηση που αποπνέεται σ’ αυτό το αντάμωμα ντόπιων και επισκεπτών, είναι ότι σ’ ετούτο το γλέντι γίνεται ο αποχαιρετισμός του καλοκαιριού, ενώ οι ευχές και και οι υποσχέσεις για το επόμενο δίνουνε και παίρνουν… Στον ευρύχωρο χώρο της πλατείας του χωριού, ίσως τον πιο κατάλληλο του νησιού για τέτοιες διοργανώσεις, με ζωντανή ορχήστρα, σουβλάκια, ποτό και συνεχή, ατελείωτο χορό, το πανηγύρι του Πλατρειθιά παραμένει ξεχωριστό, λίγο πριν το «αντίο» και την ευχή να ξανανταμώσουμε το άλλο καλοκαίρι.
Δεν είναι λίγες οι φορές που τους τελευταίους χορευτές τους βρίσκει στην πλατεία το πρώτο φως…
8 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ (ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ) – ΜΟΝΗ ΚΑΘΑΡΩΝ
Είναι ένα σχεδόν άγνωστο για τους πολλούς επισκέπτες πανηγύρι, μα για τους ντόπιους αγαπημένο, καθώς γιορτάζει το μοναστήρι των Καθαρών και η Κυρά του, η Παναγία των Θιακών, κυρίως των ξενιτεμένων και των ναυτικών, η προστάτιδα της ΙΘΑΚΗΣ.
Παλιότερα ήταν πιο δημοφιλές, καθώς γινόταν στο προαύλιο της εκκλησίας με ζωντανή ορχήστρα και πολύ κέφι, μα λόγοι καθαρά εκκλησιαστικού τυπικού, το μετατόπισαν έξω από τον περιβόλο του μοναστηριού, στο μικρό πλάτωμα κοντά στο καμπαναριό, εκεί ακριβώς που η θέα της πρωτεύουσας, κυριολεκτικά, «κόβει την ανάσα»… Η μουσική δεν είναι πλέον ζωντανή, αλλά η βραδιά είναι απολύτως ξεχωριστή, αφού συνδυάζει διασκέδαση και νυχτερινές εικόνες πραγματικά δυσεύρετες, καθώς η αίσθηση που εισπράττει κάποιος μέσα στη νύχτα είναι ότι κοιτάζει από παράθυρο αεροπλάνου. Για τους επισκέπτες μας η βραδιά μένει αξέχαστη, για μας τους Ιθακήσιους έχει πάντα την ξεχωριστή της θέση στην καρδιά μας.